“Spoelt u maar… niet”
Tegenwoordig is het aanbod van mondspoelmiddelen zo groot dat je eigenlijk niet meer weet welke je moet aanschaffen. We worden in de winkel verleid door de opvallende kleuren die ze deze spoeldranken geven, en vervolgens met veelbelovende teksten op de etiketten. Als je het zou moeten geloven, waarom poetsen we dan nog met een tandenborstel?
De meeste fabrikanten van mondspoelmiddelen claimen dat hun product zeer effectief is tegen gaatjes en / of tandvleesproblemen. Maar uit onderzoeken blijkt dat het overgrote deel van de spoeldranken een klein of geen effect heeft op datgene wat ze beloven, en zeker als je het dagelijks zou gebruiken. Daarbij is het probleem dat over het algemeen een spoeldrank maar kortdurend in de mond blijft, omdat het ofwel wordt uitgespuugd ofwel lossen de achterblijvende spoelresten op in het speeksel.
Specifieke mondspoelmiddelen worden in de meeste gevallen door de kaakchirurg, tandarts of mondhygiëniste voorgeschreven, en moet dan niet worden gezien als een vervanging van het tandenpoetsen, maar als een aanvulling hierop. Dit voorschrijven wordt meestal gedaan in geval van een moeilijke wondgenezing in de mond, of ter ondersteuning na een grondige gebitsreiniging, of in heel enkele gevallen ter vervanging van het tandenpoetsen en ragen zoals na een kaakoperatie als poetsen onmogelijk is. Deze specifieke spoeldranken moeten ofwel chloorhexidine ofwel peroxiden bevatten, omdat deze stoffen een antibacteriële werking hebben, d.w.z. dat ze de bacteriën in de mond en in de tandplak kunnen doden of hun schadelijke werking kunnen stilleggen. Het is sterk aan te bevelen dat deze specifieke spoeldranken maximaal twee weken dagelijks worden gebruikt. De reden hiervoor is, dat ten eerste de tanden daarna flink kunnen verkleuren vanwege de bruine tot zwarte aanslag. Ten tweede, omdat bacteriën na deze periode immuun kunnen worden waardoor de spoeldrank geen effect meer heeft.
Een veelvoorkomende tekst op het etiket is dat het tandvleesontstekingen kan verhelpen. Daar een spoeldrank enkel en alleen oppervlakkig zijn werking heeft, zal het nooit onder het tandvlees kunnen komen. Juist daar waar het echte probleem zit. Dit soort tandvleesontstekingen kan alleen met professioneel instrumentarium door de tandarts of mondhygiëniste behandeld worden.
Er bestaan twee soorten mondspoelmiddelen die je wél dagelijks mag gebruiken, dit zijn de fluoride spoeldranken en deze die enkel en alleen bestemd zijn voor een frissere adem. Let er op dat ze geen andere stoffen verwerkt hebben in dit spoeldrankje. Een fluoride spoeldrank heeft een positief effect om het glazuur en blootliggende tandhalzen te versterken waardoor minder snel gaatjes kunnen ontstaan en eventuele tandgevoeligheid na verloop afneemt. Na het spoelen kun je beter niet alles uitspugen zodat de fluor nog minstens vijf minuten of langer kan nawerken in de mond.
Soms verwerkt men alcohol in een spoeldranken. Deze zijn sterk af te raden omdat alcohol kankerverwekkend is en daarbij zelfs de gezonde bacteriën doodt. De spoeldranken op basis van plantenextracten hebben volgens de onderzoeken ook maar een heel gering effect op tandvleesontstekingen. Wel zou dit een alternatief kunnen zijn als men allergieën voor bepaalde stoffen heeft die in de overige spoeldranken zitten.
We kunnen stellen dat een goede mondhygiëne verwezenlijkt kan worden om bij het tandenpoetsen een fluortandpasta, ragers en tandenstokers te gebruiken. Een mondspoelmiddel is dan overbodig. Alléén op aanraden van de tandarts, kaakchirurg of mondhygiëniste, een mondspoelmiddel als aanvulling om de mond mee te spoelen in geval van tandvleesontstekingen, of na een kaakchirurgische operatie, en dit spoelen dan maximaal twee weken toe te passen.