Tanddecoraties: mode of ritueel
Versiersels of mutilaties aan tanden aanbrengen is al zo oud als de mensheid zelf. Bij vele volksstammen was het een gebruikelijk ritueel om, voornamelijk de voortanden af te vijlen, te bewerken met (half) edelstenen of te trekken als teken van volwassenheid. Tegenwoordig zijn lichaamsversieringen (tatoeages, piercings, etc) volop in de mode, waarbij het bewerken van tanden niet achter mag blijven.
Tandversiersels of tandmutilaties werden in de oudheid, en enkele zelfs nu nog, als cultureel of religieus ritueel gebezigd. Op Bali is het gebruik om de bovenste zes voortanden af te slijpen ter symbolisering van de zes vijanden van de ziel (lust, hebzucht, woede, bedwelming, verwarring en jaloezie). Ook de Maya’s slepen de voortanden af, en decoreerden deze dan uit religieuze overweging met (half) edelstenen of goud. In tegenstelling tot de Vikingen, was het beslijpen van de voortanden bedoeld om de vijand meer angst in te boezemen. Bij de voorgaande besproken culturen, werden de voortanden horizontaal afgeslepen. Reizen we af naar het Amazone-gebied, daar zien we dat de Tukuna indianenstam hun tanden piramidevormig afslepen. Dit naar voorbeeld van het gebit van de piranha vissen die in het gebied leven. Als we naar het Afrikaanse continent kijken, zien we dat een grote spleet tussen de voortanden, al dan niet extra geaccentueerd met een vijl, het symbool van schoonheid is. Alsof dit voor de gangleden in Zuid-Afrika nog niet voldoende schoonheid betekende, laten zij bij de vrouwen de vier boventanden trekken waardoor er een nog een grotere functionele spleet ontstond. De zogenaamde ” Passion Gap “, waarbij ik de betekenis hiervan tot uw verbeelding laat spreken.
In onze westerse wereld zijn mooie rechte en witte tanden een symbool voor schoonheid, het ideaalbeeld dat ons dagelijks wordt voorgeschoteld door de mode en de glossy foto’s van celebreties. Voor een aantal van deze celebreties, voornamelijk uit de hiphop-scene in de muziekwereld, is het dragen van “grillz” genoeg shockerend om te tonen dat ze fortuin hebben gemaakt en wat zij verstaan onder schoonheid. Deze grillz zijn gouden hulzen, al dan niet met diamanten bewerkt, die over de eigen tanden worden geschoven en gecementeerd. Om de kunst van tandversieringen nog hoger te verheven, is het mogelijk om op je tandkroon het gezicht van je kleinkind of favoriete ster te laten tatoeëren. Het positieve nieuws is dat deze tatoeage wél pijnloos zijn te verwijderen. Tegenwoordig loopt de jeugd met beugels rond om tanden mooi recht te laten zetten, maar in Japan worden de beugels door de jeugd gedragen om de tanden juist ongelijk en onregelmatig te zetten, als teken van jeugdige en onschuldige schoonheid. “Snaggletooth” genoemd.
Of het versieren of mutileren van tanden nou om culturele of religieuze ritualiteit plaatsvindt, ofwel vanwege modetrends, het doel blijft om zichzelf te onderscheiden met de daarbij behorende symbolische krachten.